EYT'de kimler emekli olacak kimler emekli olamayacak?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden kimler yararlanacak? Ağustos 1999 öncesi sigortalı olan herkes 5000 bin pirim gününü doldurmuş ise emekli olabilecek mi? Askerlik ve doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcı öne çekilebilir mi?

Yıllardır gündemden düşmeyen EYT yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar sorunu bitiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önceki akşam yaptığı açıklamanın ardından yeni yılla birlikte yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin daha emekli olması gerekiyor. Peki 1- 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydı olan ve 5000 bin prim günü dolduran herkes emekli olabilecek mi? Cevabı hayır.

EYT ile emekli olabilmek için açıklanan sistemde 3 şart var. 
1-) 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması,
2-) 5000 günlük prim ödemesinin tamamlanması,
3-) Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresinin dolması.

8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar diğer iki koşulu yerine getirmişlerse yani, 5000 günlük prim ödemelerini tamamlamışlarsa, 25 yılda sigortalılık süresini doldurmuşlarsa emekli olmaya hak kazandılar.

8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanların EYT düzenlemesinden faydalanmasına imkan yok. Bu konu dün sosyal medyada hayli eleştirildi. Hatırlatmakta fayda var. 9 Eylül 1999’da Türkiye’de emekli olmanın koşulları değişti.

EYT kapsamına giren vatandaş sayısının 4-6 milyon arasında olduğu çok yazılıp çizildi. Oysa hatırlarsanız Cumhurbaşkanı Erdoğan çarşamba günü açıklamasında “bugün itibarıyla 2 milyon 250 bin vatandaş kapsama giriyor” dedi. Görüldüğü gibi arada büyük fark var. Öncelikle söylememiz gerekiyor ki yapılan düzenleme ile EYT süreci hemen ocak ayında başlayıp şubat ayında bitmeyecek.

Erkekler 1 buçuk yıl daha bekleyecek

Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıllık sigortalılık süresi gerekiyor. Bu durumda ortada yaş problemi kalmasa bile örneğin 8 Ocak 1999 yılında sigorta sistemine giren bir erkek vatandaş emeklilik için gereken 25 yıllık süreyi ancak 7 Ocak 2024 tarihinde tamamlıyor. Sigortalılık süresi bakımından binlerce vatandaşın yaklaşık 1-1.5 yıl daha beklemesi gerekecek.

25 yılı doldursa bile emekli olamayacaklar var 

Ayrıca diyelim ki iki koşul yerine geldi. Yani hem 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı oldu vatandaş hem de 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladı. Ancak yıllar içinde çalışmasında boşluklar oluştu ve prim gün ödemesi 4500’de kaldı. Eğer askerlik veya hamilelik gibi borçlanıp ödeme yapabiliyor ve eksik günlerini bu sayede tamamlayabiliyorsa sorununu gideriyor.

Onların geriye tek çareleri kalıyor

Ancak bu koşullarda yetmiyor veya prim ödeme gün sayısı çok eksikse o zaman geriye tek çare kalıyor. Eksik prim gün sayısı kadar sigortalı olarak çalışmak ya da çalışmayı sürdürmek. Bu kapsamda örneğin 1000 gün eksiği olan bir sigortalının 3-4 yıl daha çalışması gerekiyor.

Kısaca, EYT kapsamına girenlerin yapılacak düzenlemeden faydalanması yıllara yayılacak. Konu ile ilgili yasa çıktığında kurallar daha da net belirlenecek ama EYT’nin olmazsa olmazı 3 koşul değişmeyecek.  memnuniyeti artırır. 

Dün binlerce vatandaş SGK şubelerine koşup gelecek zamlardan etkilenmemek için prim vs borçlarını ödemek için kuyruğa girdi. Daha düşük gecikme faizleri ile borçlanmak için bugün son gün. Anlaşılan benzer sahneleri bugün de göreceğiz. 

Personel ve sistem bu yükü kaldırabilir mi bilmiyorum ama EYT kapsamına giren sigortalılara belki de yeni yıla sarkacak bir kolaylık sağlanması işleri kolaylaştırır,